|
Opis i analiza przypadku
rozpoznania i rozwiązania problemu edukacyjnego.
Praca z
uczniem zdolnym na
lekcjach języka angielskiego
o wysokiej motywacji do nauki.
Spis
treści
1 Identyfikacja problemu.
2 Geneza zjawiska
i jego dynamika.
3 Znaczenie problemu.
4 Prognoza.
4.1 Negatywna (o ile nie wdroży się jakichkolwiek działań).
4.2 Pozytywna (gdy wdroży się systematyczne działania).
5 Propozycje rozwiązań.
6 Wdrażanie działań i ich efekty.
7 Literatura:.
1.
Identyfikacja problemu.
W każdej
klasie spotkać można uczniów zdolnych, wyróżniających się wśród
rówieśników, uczniów wybitnych, osiągających bardzo dobre wyniki
w nauce. W szkole, w której pracuję, dotychczas miałam
sposobność pracować z różnymi indywidualnościami. Właśnie w
takim gronie osób można było zauważyć Paulinę, uczennicę ambitną
zdolną i bardzo pracowitą.
Z coraz
większym zainteresowaniem i dociekliwością zaczęłam przyglądać
się dziewczynie, chciałam bliżej poznać jej charakter, osobowość
i motywację do tak wytężonej pracy. Przedmiot który prowadziłam
w tej klasie to podstawy przedsiębiorczości. Z uwagi na swój
innowacyjny charakter, przedmiot wykładany był w języku
angielskim. Paulina wyróżniała się poziomem wiedzy i
umiejętności w gronie rówieśników. Postanowiłam bliżej ją poznać
i pomóc w dalszym rozwoju.
2. Geneza zjawiska i jego dynamika.
Już po
dwóch miesiącach nauki stwierdziłam, że z uczennicą dobrze
byłoby pracować w sposób indywidualny, stosując przy tym
różnorodne metody aktywizujące i środki dydaktyczne. Zauważyłam,
że Paulina:
·
otrzymuje z prac pisemnych ocenę bardzo dobrą,
·
wyróżnia się przy odpowiedzi ustnej (bogate
słownictwo i frazeologia),
·
rozwiązuje z łatwością prace domowe o podwyższonym
stopniu trudności,
·
podaje oryginalne metody rozwiązywania zadań,
·
chętnie bierze udział w konkursach przedmiotowych,
·
dokonuje trafnej analizy zadania, problemu,
wyciąga poprawne wnioski,
Myślę, że
na uwagę zasługuje również fakt, iż zajęcia moje (podstawy
przedsiębiorczości prowadzone w języku angielskim) były również
dla niej wyzwaniem, pozytywnie ją motywowały do dalszej pracy.
Bowiem po pomyślnie zdanym egzaminie maturalnym, uczennica
zamierza kontynuować swoją edukację na kierunku filologia
angielska. W tym stanie rzeczy, musiałam się zastanowić jak
powinna przebiegać praca z uczennicą zdolną, o wysokiej
motywacji do nauki tak, aby jej nie zniechęcić nadmiarem zadań,
lecz opracować plan i sposób pracy w ten sposób, aby osiągnęła
ona sukces i zadowolenie.
Pragnę
nadmienić, iż Paulina jest osobą o wysokim poziomie
intelektualnym, wysokiej kulturze osobistej. W gronie
rówieśników zawsze wyróżniała się postawą asertywną, zawsze
potrafiła służyć innym pomocą i radą w trudnych sytuacjach. Jej
nieprzeciętne zdolności można było zauważyć już w gimnazjum,
gdzie nauka języka angielskiego przychodziła jej z łatwością.
3. Znaczenie
problemu.
Praca z uczennicą zdolną i efekty jakie można osiągnąć
podwyższają jakość pracy szkoły, pozytywnie również wpływają na
kształtowanie jej wizerunku. Ponadto, uczennica ma szanse i
możliwości dostać się na wymarzone studia. Z punktu widzenia
nauczyciela uczennica zdolna to osoba nieprzeciętna, osoba
kompetentna, solidna i wytrwała w nauce. Osoba taka trzyma się
wytyczonego przez siebie celu, wytrwale do niego dąży, nie
zważając na przeciwności, niepowodzenia. Klasa, z kolei,
postrzega taką osobę jako kogoś, kto jest ponad nimi, kto się
znacznie wyróżnia. W tym przypadku, należy zwrócić uwagę na
akceptację uczennicy zdolnej przez klasę. W przeciwnym razie,
może dojść do izolacji jej osoby przez zespół klasowy, uczniowie
słabsi mogą jej dokuczać, wyśmiewać się z niej, zazdrościć
sukcesów i łatwości przyswajania wiedzy.
Istotny jest również fakt uświadomienia rodziców, jeśli do tej
pory nie zdawali sobie z tego sprawy, iż ich dziecko ma
szczególne uzdolnienia w danym kierunku. Postawa rodziców jest w
tym zakresie bardzo ważna, maja oni duży wpływ na dziecko, mogą
albo pomóc, albo przeszkodzić dziecku w rozwoju. Dlatego ważny
jest stały kontakt rodziców ze szkołą, bieżący monitoring jako
forma wzajemnej pomocy.
4. Prognoza.
4.1. Negatywna (o ile nie wdroży się jakichkolwiek działań).
W przypadku zaniechania działań pozytywnych, braku zachęty ze
strony nauczyciela do dalszej pracy, może nastąpić zatrzymanie
procesu uzdolnienia językowego u dziecka. Uczennica nie będzie
odczuwać motywacji do dalszego działania, w efekcie zacznie
osiągać wyniki poniżej swoich możliwości. To z reguły objawia
się tym, iż dziecko wykazuje brak lub zaniżoną aktywność i
zainteresowanie tematem. Ponadto, dziecko powoli zacznie się
wycofywać z podejmowania dalszych działań, będzie stawać w
cieniu. Możliwe, że wystąpi również brak chęci uczestnictwa w
konkursach, olimpiadach przedmiotowych, co w zasadzie zamknie
dziecku drogę do dalszego rozwoju. Uczennica straci okazję do
pogłębiania wiedzy, stanie się uczennicą przeciętną, nie
odnoszącą sukcesów na miarę swoich możliwości. W efekcie
zignorowanie problemu może doprowadzić do poczucia krzywdy u
dziewczyny, zaniżenia samooceny, wywołania stresu, a w
ostateczności do zmarnowania jej zdolności i talentu.
4.2. Pozytywna (gdy wdroży się systematyczne działania).
Podjęte działania zarówno ze strony nauczyciela jak i uczennicy
pozwolą dziecku dalej rozwijać swoje uzdolnienia,
zainteresowania i umiejętności. Dzięki temu, Paulina zacznie
osiągać jeszcze lepsze wyniki w nauce. Możliwe, że jej udział w
konkursach i kółkach przedmiotowych otworzy jej drogę do
dalszych sukcesów, uczennica będzie bardziej aktywna na forum
społeczności szkolnej, co wpłynie korzystnie na kształtowanie
wizerunku szkoły i jej osiągnięć. Myślę, że zwiększy się
motywacja Pauliny do nauki, szczególnie w perspektywie bliskiego
sukcesu, którego będzie coraz bardziej pewna (zdanie egzaminu
maturalnego, dostanie się na studia wyższe, a także zdobycie
atrakcyjnej pracy w przyszłości) . Ponadto uważam, że uczennica
będzie miała okazję do rywalizacji z pozostałymi uczniami,
będzie przez nich postrzegana jako osoba wartościowa i
interesująca. Tym samym zwiększy się jej samoocena i poczucie
własnej wartości.
5.
Propozycje rozwiązań.
Po przeanalizowaniu sytuacji, a także po rozmowie z uczennicą
należało zastanowić się jakie działania podjąć, aby było to z
największą korzyścią dla Pauliny. Postanowiłam pracować z
uczennicą w oparciu o poniższe cele, które sobie wytyczyłam:
·
indywidualna praca z uczennicą na lekcjach podstaw
przedsiębiorczości,
·
przygotowywanie dodatkowych zadań o podwyższonym
stopniu trudności,
·
stosowanie odpowiednich metod aktywizujących,
dobór środków dydaktycznych,
·
stworzenie uczennicy szansy poznania samej siebie,
analiza SWOT,
·
zwiększenie tempa pracy w miarę możliwości,
·
doskonalenie umiejętności systematycznej pracy,
·
bardziej intensywna współpraca z rodzicami
uczennicy, wychowawcą i z pozostałymi nauczycielami uczącymi,
·
zachęcanie uczennicy do udzielania pomocy
koleżeńskiej pozostałym uczniom, do odgrywania roli
ucznia-lidera, który dzieli się swoja wiedzą (należy zachować
umiar, nie podkreślać wyjątkowości dziewczyny),
·
stworzenie nowych możliwości rozwoju, np. program
wymiany młodzieży,
·
organizowanie wyjazdów na wyższe uczelnie w
pobliżu miejsca zamieszkania ( jako forma zapoznania się z jej
ofertą – targi edukacyjne),
·
wnikliwa obserwacja uczennicy, wyciąganie
stosownych wniosków,
·
rozszerzenie programu nauczania,
6. Wdrażanie działań i ich efekty.
Oddziaływania, które podjęłam w nauczaniu Pauliny były
systematyczne. Za cel obrałam sobie dokładne poznanie mojej
uczennicy, jej temperamentu i charakteru. Na początku
skoncentrowałam się na indywidualnej pracy z uczennicą.
Postanowiłam zwiększyć tempo pracy, zgodnie z jej możliwościami.
Przygotowywałam dodatkowe zadania o zwiększonym poziomie
trudności. Następnie, po rozwiązaniu zadań przez uczennicę,
omawialiśmy te, które stwarzały najwięcej trudności. Zauważyłam,
że uczennica nie zniechęca się, wręcz przeciwnie, wykazuje zapał
i ochotę do dalszej pracy. Jej wytężona praca mobilizowała
również mnie. Starałam się stosować odpowiednie metody
aktywizujące np.: „metoda projektu”, „burza mózgu”, dobierać
stosowne środki dydaktyczne. Było to dla mnie dużym wyzwaniem,
starałam się bowiem, aby Paulinie w pełni udało się zrealizować
swój cel (dostanie się na studia dzienne). Ponadto,
przeprowadziłam z Pauliną tzw. analizę SWOT, czyli sposób na
poznanie samej siebie. Jest to analiza umożliwiająca poznanie
słabych i mocnych stron osobowości, a także potencjalnych szans
i zagrożeń. Miałam nadzieję, że analiza ta pozwoli upewnić się
Paulinie, że ma duże szanse na sukces i powodzenie. Zauważyłam,
iż motywacja do nauki rośnie, a dziewczyna doskonali również
umiejętność systematycznej pracy. Moim następnym krokiem, było
zachęcenie uczennicy do udzielania pomocy koleżeńskiej
pozostałym uczniom. W ten sposób, odgrywała ona rolę
ucznia-lidera, który dzieli się swoja wiedzą z innymi uczniami.
Należało przy tym pamiętać, aby nie podkreślać za bardzo
wyjątkowości dziewczyny. Ponadto, nawiązałam bardziej intensywna
współpracę z rodzicami uczennicy, z wychowawcą i z pozostałymi
nauczycielami uczącymi w tej klasie.
Podsumowując stwierdzam, iż działania moje przyniosły oczekiwane
efekty. Paulina zaczęła przejawiać jeszcze większą aktywność w
obszarze jej zainteresowań. Myślę, że znacznie podniosła się jej
samoocena, dziewczyna zaczęła nabierać większej pewności siebie,
zdała sobie sprawę, że przy wytężonej pracy można naprawdę dużo
osiągnąć. Uczennica ma wyjątkowo dobre relacje ze środowiskiem
uczniowskim, odgrywa w nim rolę pomocnika. Stała się jeszcze
bardziej osobą aktywną, o wysokich ambicjach i aspiracjach. Swą
postawą daje dobry przykład innym, jest uczciwa, sumienna,
bardzo pracowita. Te przymioty gwarantują jej sukces i
powodzenie. Paulina potrafi również pracować w grupie, umie nią
kierować, nie wprowadza konfliktów, nie kreuje się na osobę
wyjątkową, czy lepszą od pozostałych. Jednocześnie, uczennica
sprawdziła się w roli „asystenta” nauczyciela. Potrafiła
skutecznie zaprezentować swoje umiejętności przed kolegami i
koleżankami z klasy, prowadząc lekcje przy pomocy nauczyciela.
To z kolei, wymagało od niej umiejętności wyszukiwania
informacji z różnych dostępnych źródeł, a następnie
selekcjonowania jej i przedstawiania prostym, zrozumiałym
językiem. Uczniowie natomiast zawsze uważnie słuchali tego co
mówiła. Prezentacje często wzbogacane były jej własnym
doświadczeniem w danym temacie. Swoją pewność siebie dziewczyna
budowała również w oparciu o liczne konkursy przedmiotowe, w
których brała udział.
Myślę, że w większości założenia, które zawarłam w prognozie
pozytywnej udało mi się zrealizować. Sądzę, że w efekcie tych
działań i oddziaływań wzrosło poczucie własnej wartości i
samoocena u dziewczyny, ponadto za sukces uważam to, iż
uczennica zdała egzamin maturalny z wynikiem bardzo dobrym i
dostała się na studia dzienne. Wierzę, że wkład mojej pracy,
wysiłek i zaangażowanie dużo jej pomogły. Starałam się jej
pokazać, że możliwości człowieka są bardzo duże, trzeba tylko
założyć sobie cel i wytrwale do niego dążyć. Mam nadzieje, że mi
się to udało.
7. Literatura:
1.
Podstawa programowa.
2.
Głos nauczyciela nr 44/2000.
3.
H. Hamer, „Klucz do efektywności nauczania. Poradnik dla
nauczycieli”, wydawnictwo VEDA, Warszawa 1994r.
Opracowała:
Anna Czubanowska
|
 |
